Hibrit Öğrenme ile Ders Tasarımını Nasıl Yaparım?

Hibrit öğrenme, yüz yüze ve çevrimiçi öğrenmeyi birbiriyle uyumlu olacak şekilde birleştirmektir. Bu yönüyle yüz yüze öğrenme faaliyetlerinin yaklaşık yarısı okulda/sınıfta yapılırken, diğer yarısında öğrenciler önceden belirlenmiş/planlanmış çevrimiçi faaliyetlere katılırlar. Yüz yüze ve çevrimiçi gibi iki formatın birbirlerinin güçlü yönlerinden yararlanmak için çok fazla planlama yapılması gerekir.

Birçok kişi "hibrit (hybrid)" ve "harmanlanmış (blended)" kelimelerini birbirinin yerine kullanabilir, ancak aslında bunlar farklı şeyler ifade etmektedir. Bu fark, esasen belirli bir kurstaki yüz yüze ve çevrimiçi oturumların ve / veya eğitim materyallerinin oranına dayanır. Hibrit, iki format arasında kabaca dengelenmiş öğretimi ifade ederken, harmanlanmış ise çevrimiçi eğitimi de içeren çoğunlukla geleneksel bir yüz yüze dersi ifade eder. Bununla birlikte, hibrit ve harmanlanmış, daha geniş bir "çevrimiçi öğrenme çeşitliliği" olarak düşünebileceğimiz iki kavram olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu çeşitlilik sırasıyla yüz yüze, harmanlanmış, hibrit ve çevrimiçi öğrenmedir. Yüz yüze öğrenmeden çevrimi öğrenmeye doğru “online (çevrimiçi)” olma durumu artar. Hibrit öğrenmede sınıf ortamında yapılan etkinliklerin internet tabanlı etkinliklere dönüştürülmesi ile yüz yüze ve çevrimiçi öğrenme birbirine entegre edilmiştir. Uzaktan öğrenenler yüz yüze öğrenme ortamına canlı olarak da katılabilme imkânı bulurlar.

Teknoloji, öğrenciler için bazı öğrenme türlerini daha iyi kolaylaştırabilir, sınıfta kalma süresini kısaltılabilir veya yüz yüze etkileşime daha iyi katkıda bulunan etkinlikler için kullanılabilir. Müfredata entegre edilmiş Hibrit Öğrenme Modeli esneklik, öğrenme için daha fazla seçenek ve daha derin öğrenmeye götüren öğrenme etkinliklerinin entegrasyonu sunarak farklı öğrenme stillerine hitap eden bir öğrenme ortamı sunar.

Hibrit Öğrenme Neden Kullanmalı?

· Hibrit bir ders oluşturmak, öğrencileri aktif öğrenme teknikleriyle öğrenmeye teşvik eder.

· Öğrenciler ve öğretmenler için daha fazla esneklik sağlayabilir.

· Öğrencilerin öğrenmeye katılmaları için çeşitli yollar sağlar.

· Bazı teknolojiler, daha fazla öğrenmenin gerçekleşmesine izin verir.

· Teknoloji olmadan yürütülemeyecek belirli bir tür öğrenme faaliyetini kolaylaştırır.

· Hem öğretmenler hem de öğrenciler teknoloji becerilerini geliştirme fırsatına sahip olurlar.

Hibrit Öğrenmede Ders Tasarımı Nasıl Yapılır?

Ders tasarımına başlamadan önce aşağıdaki sorulara cevaplar verilmelidir.

• Öğrenciler dersi tamamladığında neyi bilecek/yapabilecekler?

• Öğrencilerin derse yönelik öğrenme başarısını artırma veya gösterme fırsatları sağlayacak hangi öğrenme etkinlikleri veya değerlendirme yöntemleri kullanılacak?

• Bu öğrenme etkinliklerinden veya değerlendirmelerden hangisi çevrimiçi bir biçime en iyi şekilde uygun, hangisi yüz yüze biçime uygundur?

• Çevrimiçi ve sınıf içi etkinliklerin hangi kombinasyonu kurs öğretme ve öğrenme hedeflerine en iyi şekilde hitap eder?

Çevrimiçi Öğrenme Etkinlikleri

• İşbirliği yapın – Çeşitli web 2.0 araçları öğrencilerin daha az zaman ve alan kısıtlamasıyla esnek bir şekilde işbirliği yapmalarına olanak tanır. Öğrencilerin birlikte bir ders/konu sözlüğü oluşturmalarını veya bir proje geliştirmek için gruplar halinde çalışmalarını sağlayın. İşbirlikçi yazma, öğrencileri çeşitli yazı stillerine ve yaklaşımlarına maruz bırakır ve onlara kendi yazıları ve fikirleri hakkında daha fazla geri bildirim sağlar.

• Sınıf içi aktivitelere hazırlanın- Okuma metinlerine ek olarak, çeşitli videolar veya belgeseller aracılığıyla ya da interaktif bazı ders içeriklerini çevrimiçi olarak sağlamak öğrencilerin ders materyalini görsel olarak görmelerine olanak tanır. Öğrencilere materyali anladıklarına dair anında geri bildirim sağlayacak test, soru cevap gibi etkinlikler bir motivasyon ve geribildirim kaynağı olabilir.

• Tüm öğrencileri tartışmalara dahil edin- Öğrencilere çevrimiçi tartışma fırsatı sunmak çeşitli öğrenme stillerini barındırır. Eş zamansız (Asenkron, zamanla sınırlı olmayan) tartışmalar, öğrencilerin yanıt vermeden önce düşünmeleri için zaman tanır. Çevrimiçi tartışmalar da belgelenir, böylece öğrenciler ve öğretmenler tüm katılımı görebilir, değerlendirebilir ve bunlara katkıda bulunabilir.

• Öz değerlendirme ve akran değerlendirme becerilerini geliştirin- Çevrimiçi değerlendirme araçları geribildirim alma ve verme kolaylığı sağlamak. Ödevler çevrimiçi olarak gönderilebilir ve öğrenciler anında yanıtlar gönderebilir veya geri bildirimler sonradan da farklı web araçları ile gönderebilir.

• İnteraktif ders içerikleri geliştirin (Web 2.0 araçlarından faydalanabilirsiniz).

Sınıf İçi Öğrenme Aktiviteleri

• Sınıfta daha ayrıntılı tartışmak için çevrimiçi öğrenci çalışmalarından bir veya iki örnek seçin.

• Öğrencilerin yaptıkları çalışmaları/araştırma bulgularını bir sunum yoluyla (Bilgisayar/somut materyal) sunmalarını veya laboratuvar deneyleri yapmalarını sağlayın.

• Aktif öğrenme tekniklerini kullanın. Örneğin, istasyon, 6 şapka, pazar yeri, grup çalışmaları vb. gibi.

• Öğrencilerin birbirlerini tanımasına, beklentileri belirlemesine ve çalışma planları yapmasına olanak tanıyan ekip oluşturma etkinlikleri hazırlayın. Örneğin, örneğin belirlenen bir probleme yönelik çözüm geliştirmede grup üyeleri kendi üstlerine düşen görevi yapar, diğer konularda diğer grup üyelerinden yardım isteyebilir. Üyelerin liderlik becerilerinin geliştirilmesi destelenebilir.

• Sınıf içi öğrenci sayılarının azaltılması durumunda Web konferans araçları ile evdeki öğrencilerinizi sınıf ortamına dahil edin.

Hibrit ve Geleneksel Öğrenmeye Genel Bakış

Öğrencileri Hibrit Öğrenime Nasıl Hazırlayabilirim?

• Hibrit öğrenme yaklaşımı kullanmanın gerekçelerini açıklayın ve öğrencilerden beklentilerinizi listeleyin (öğrenciler öğrenme konfor alanlarından çıkarılırken bir miktar direnç gösterebilirler).

• Derste kullanılacak teknolojiyi öğrencilere tanıtın, gerekirse sınıfta uygulama yaptırın. Veli bilgilendirme çalışmaları yapın.

• Öğrencileri hibrit öğrenme çalışmalarına alıştırmak için çok fazla detaylı görev içermeyen bir ödevle başlayın.

• Zaman yönetimi stratejileri doğrultusunda güçlük çalışma planlarınızı öğrencilerinizle birlikte yapın.

• Öğrencilerin ders için bir öğrenme planı oluşturmalarını sağlayın.

• Öğrencilerin nasıl değerlendirileceğini, sizden ve akranlarından ne tür geri bildirimler bekleyebileceklerini açıklayın.

• Çevrimiçi etkinlikler için yapı sağlayın. Tartışmalar için, öğrencileri belirli gönderilere yanıt vermeleri için veya akran geri bildirimi için yönergeler veya bir değerlendirme tablosu hazırlayın (EBA Bakanlığımızın sunduğu bir öğrenme yönetim sistemi olarak aktif olarak kullanılmalıdır. Ayrıca EBA benzeri öğrenme yönetim sistemlerini araştırabilir sınıfınızla kullanabilirsiniz. Örn: Edmodo, seesaw).

---

Yazar:

Ömer ÖZ

MEB-Sınıf Öğretmeni, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Yönetimi Doktora öğrencisi.

Yeni Nesil Öğretmen Girişimi Kurucusu. Eğitim Yönetimi ve Uzaktan Eğitim Uzmanı.